Ποδηλατώ με ασφάλεια

Η καθημερινή αστική μετακίνηση με ποδήλατο βελτιώνει την ανθρώπινη υγεία και ταυτόχρονα συμβάλλει στον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που οφείλονται στη μηχανοκίνητη κυκλοφορία.

Το ποδήλατο είναι ένα εύχρηστο, περιβαλλοντικά φιλικό και οικονομικό μέσο, ιδανικό για καθημερινές αστικές μετακινήσεις. Οι ποδηλάτες είναι και αισθάνονται ιδιαίτερα ευάλωτοι, λόγω των σημαντικών διαφορών τους ως προς τον όγκο και την ταχύτητα κίνησης έναντι των μηχανοκίνητων οχημάτων, για αυτό η χρήση του ποδήλατου απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Υιοθετώντας απλά μέτρα ασφάλειας και τηρώντας τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, μπορεί κανείς να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες ατυχήματος και να μετακινηθεί με ποδήλατο ευχάριστα, με ασφάλεια και άνεση.

Το ποδήλατο είναι όχημα και η μετακίνηση με αυτό εμπίπτει στους κανόνες του Κώδικα Οδικής Ασφάλειας [ΚΟΚ] (Ν.2696/1999, ΦΕΚ 57/Α/23.03.1999). Ειδικοί κανόνες για τους οδηγούς ποδηλάτων αναφέρονται στο Άρθρο 40 του ΚΟΚ. (PDF)

Στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένες απλές συμβουλές για την ασφαλή και άνετη μετακίνηση με ποδήλατο.

  • Τηρώ πάντα τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
  • Χρησιμοποιώ υποδομές ποδηλάτου - εφόσον υπάρχουν - ειδάλλως οδούς με χαμηλούς κυκλοφοριακούς φόρτους και χαμηλές ταχύτητες κίνησης.
  • Αξιολογώ τους κινδύνους στην οδό που κινούμαι και προσαρμόζω ανάλογα την ταχύτητα και τη συμπεριφορά μου.
  • Δεν οδηγώ φοβισμένα ή τρομαγμένα, δίνοντας δικαίωμα στους υπόλοιπους οδηγούς να οδηγούν πιο επιθετικά και να μη με λογαριάζουν.
  • Κρατώ αποστάσεις ασφαλείας από τους πεζούς, το άκρο του οδοστρώματος, το πεζοδρόμιο, τα κινούμενα ή σταματημένα οχήματα.
  • Κινούμαι στη δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας, εκτός αν έχω πρόθεση να προσπεράσω ή να στρίψω αριστερά.
  • Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι προτιμότερο να καλύπτω ολόκληρη τη λωρίδα κυκλοφορίας με το ποδήλατο, ώστε οι οδηγοί να με προσέχουν περισσότερο.
  • Ελέγχω πριν διασχίσω μία διασταύρωση, ακόμη και όταν το φανάρι μου έχει πράσινη ένδειξη.
  • Επιλέγω έγκαιρα τη σωστή λωρίδα κυκλοφορίας, προειδοποιώντας τους άλλους οδηγούς σε περίπτωση που επιθυμώ να στρίψω.
  • Προειδοποιώ πάντα τους οδηγούς για κάθε αλλαγή τις πορείας μου:
    • για στροφή αριστερά, εκτείνω το αριστερό χέρι,
    • για στροφή δεξιά, εκτείνω το δεξί χέρι,
    • για μείωση ταχύτητας κινώ πάνω-κάτω εκτεταμένη την παλάμη μου.
  • Η πορεία του ποδηλάτου πρέπει να είναι σταθερή, να έχω καλή ισορροπία και να μην κινούμαι κάνοντας ελιγμούς.
  • Κρατάω το τιμόνι του ποδηλάτου χαλαρά αλλά σταθερά και με τα δύο χέρια (εκτός εάν πρέπει να κάνω προειδοποιητικό σήμα στους οδηγούς που με ακολουθούν) και κοιτώ μακριά μπροστά μου.
  • Προσπερνώ ένα εμπόδιο ή όχημα αφού προηγουμένως ελέγξω γύρω μου και ιδιαίτερα πίσω μου, υπολογίσω την ταχύτητα και την θέση των οχημάτων στο οδόστρωμα και κατόπιν προσπερνώ προσεκτικά κρατώντας τις αποστάσεις.
  • Προσπερνώ κρατώντας απόσταση της τάξεως 1,00 – 1,50 μέτρο.
  • Προσπερνώ πάντα από αριστερά όταν σταματά μπροστά μου λεωφορείο ή ταξί σε στάση, γιατί από δεξιά κατεβαίνουν επιβάτες και υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος.
  • Όταν με προσπερνάει κάποιο άλλο όχημα δεν αλλάζω πορεία, κρατώ σταθερά το τιμόνι του ποδηλάτου, για να περιορίσω τον ελιγμό θα προκαλέσει ο όγκος του αέρα του οχήματος που με προσπέρασε.
  • Υπάρχουν οδοί στους οποίους η ταχύτερη κίνηση εγγυάται την ασφάλειά μου περισσότερο όταν μετακινούμαι με ποδήλατο από ότι η βραδυπορία μου. Γενικότερα όσο λιγότερα οχήματα με προσπερνούν τόσο το καλύτερο.
  • Όταν διασχίζω κάθετα έναν δρόμο, περνώντας από διάβαση πεζών ή νησίδα είναι ασφαλέστερο να κατέβω από το ποδήλατο και να περάσω απέναντι σαν πεζός.
  • Προσέχω κατά το ανέβασμα / κατέβασμα πεζοδρομίων. Κινούμαι κάθετα, ανασηκώνομαι ελαφρά από τη σέλα, για την ασφάλειά μου και την προστασία του ποδηλάτου, και
    • ρίχνω το βάρος μου μπροστά για να ανέβω σε ένα πεζοδρόμιο,
    • ρίχνω το βάρος μου πίσω για να κατέβω από ένα πεζοδρόμιο,
  • Ράγες τρένου ή τραμ, σχάρες υπονόμων, κλπ. τις διασχίζω κάθετα.
  • Αποφεύγω κακοτεχνίες και λακκούβες ή ανασηκώνομαι ελαφρά από τη σέλα, για την ασφάλειά μου και την προστασία του ποδηλάτου.
  • Προσέχω ιδιαίτερα όταν στο οδόστρωμα υπάρχουν υγρασία, νερό, πάγος, σαπουνάδα, άμμος, χαλίκι, πετρέλαιο, έλαια, κλπ.
  • Όταν στρίβω σε σηματοδοτημένη διασταύρωση, ενώ αναβοσβήνουν πορτοκαλί βέλη, προσέχω ιδιαίτερα και παραχωρώ προτεραιότητα στους πεζούς που περνούν την διάβαση.
  • Αποφεύγω να ποδηλατώ πάνω στο πεζοδρόμιο και στους πεζόδρομους τις ώρες αιχμής.
  • Δεν παρεμποδίζω την κίνηση των πεζών στο πεζοδρόμιο και στους πεζόδρομους.
  • Προσέχω ιδιαίτερα τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τα ΑΜΕΑ και τα ζώα.
  • Κατά τη νυκτερινή οδήγηση χρησιμοποιώ μεγάλα εμπρόσθια και οπίσθια φώτα, φοράω ανακλαστικό γιλέκο και αποφεύγω τα μαύρα ρούχα, έτσι ώστε να γίνομαι ευκολότερα ορατός.
  • Αποφεύγω τις ριψοκίνδυνες και παράτολμες ενέργειες.
  • Σε περίπτωση ατυχήματος δεν πανικοβάλλομαι, ξεκουράζομαι, πίνω λίγο νερό, δέχομαι τη βοήθεια τρίτων και αν είναι σημαντικό καλώ σε βοήθεια.

Συνιστάται η χρήση κράνους, ακόμη και σε μικρού μήκους διαδρομές, ακόμη και σε κυκλοφοριακά "ήσυχες" οδούς.